13.05.2013
Убавините на Демиркаписката Клисура претставуваат вистинска атракција за туристите кои се вчудоневидени од творештвото на природата, прекрасните карпи, кањонот на Иберлиската Река која се влева во реката Вардар, прекрасната флора и фауна. За развојот на туризмот секако придонесуваат природните раритети на овој регион, односно спелеолошките појави кои се создадени во варовничките маси на клисурата. Во Демиркаписко има голем број пештери. Беловодица, Горни и Долни Змејовец се само дел од бисерите на овој крај кои на тамошното население им се добро познати, но сепак не се доволно истражени и понудени како туристичка атракција.
Една од најпознатите и најдолга во овој крај е пештерата Бела Вода или како уште ја нарекуваат Беловодица. Се наоѓа од десната страна на реката Вардар на само неколку стотици метри низводно од Демир Капија, односно 
околу 300 метри по стариот тунел и пат за Гевгелија, веднаш под карпите кај патот. Влезот во пештерата многу тешко се воочува бидејќи е речиси хоризонтален. Всушност самиот влез таков како што е денес, не е природен туку е „ископан“ 2 м вертикално во земјишен насип на кој е изграден стариот пат и железничката пруга. По спуштање до некогашниот вистински природен влез на пештерата, се минува 10-тина метри низ тесен канал, а потоа се поминува низ стрмен сифон чие дно во врнежлив период обично е под вода. Натамошните неколку стотици метри се речиси хоризонтални или благо се издигнуваат кон крајот на пештерата и не се тешки за поминување доколку се има соодветна опрема. На одредени места овој т.н. Долен канал се проширува во вид на пештерски сали-галерии или нагло се стеснува. Особено е интересна Големата галерија која претставува продолжение на главниот канал и е покриена со блокови, а на самиот таван се гледа пукнатина по која се врши природно распукнување и сурнување на варовнички блокови. На крајот од овој канал се наоѓа езеро долго 8 м, широко 5 м, а длабоко 3-6 м, во зависност од врнежите на површината. За разлика од долниот канал во кој се среќава пештерски накит (особено при крајот на пештерата), во горниот, пократок канал нема такво нешто бидејќи е млад по својот постанок, а по дното има песоци што укажува на повремен водотек во пештерата.
Вкупната должина на двата пештерски канали на Бела Вода изнесува 955 м и до пред десетина години се сметаше за најдолга пештера во Република Македонија. Од фауната во Бела Вода особено има лилјаци, разни видови на пештерски пајаци и други инсекти. Во сифонските делови на пештерата се јавуваат повремени езера. Создадена е со карстна ерозија во варовнички карпи со јурска старост, односно карпи стари околу 160 милиони години. Пештерата Бела Вода е посетувана од студентите на Институтот за географија, спелеолози и месното население. Неодамна имаше интерес за вештачко проширување и „преуредување“ на влезниот дел од пештерата, со што би се изгубила автентичноста на овој интересен спелеолошки објект. За таа цел, Бела Вода е ставена на листата за прогласување на заштитено подрачје.
Подготвил: д-р Ивица Милевски
Оваа статија е прочитана 8716 пати!
